Een soepele, professionele samenwerking en meer werkplezier; dat is kort samengevat de kern van Leidinggeven & leidingkrijgen, een programma dat Orbis Medisch Centrum (inmiddels opgegaan in Zuyderland) opzette met de stimuleringspremie van de StAZ.
Leidinggeven & leidingkrijgen is gericht op het verbeteren van de arbeidsverhoudingen in zorginstellingen en levert in korte tijd concrete resultaten op. Het maakt zichtbaar waar leidinggever en -krijger elkaar belemmeren of juist versterken. Orbis MC introduceerde het programma op een aantal afdelingen met behulp van de stimuleringspremie. Het ziekenhuis maakte onder andere gebruik van het train-de-trainer concept.
Train-de-trainer
Lisette Carovigno, gespecialiseerd CCU-verpleegkundige bij Orbis MC en consulent van Abvakabo FNV, kreeg van de StAZ een stimuleringspremie om het concept verder te brengen. Ze werd opgeleid volgens het train-de-trainer principe en begeleidde de opvolging bij vier verpleegafdelingen en één poliklinische ondersteunende afdeling in haar ziekenhuis.
Carovigno: ‘De ondernemingsraad heeft destijds bepleit dat het programma Leidinggeven & leidingkrijgen binnen Orbis MC zou worden geïntroduceerd. De kracht van het programma is dat medewerkers zelf aangeven wat zij nodig hebben om hun werk optimaal te kunnen doen. Daarnaast maakt het zichtbaar waar leidinggever en –krijger elkaar belemmeren of juist versterken. Door deze praktische insteek zijn in korte tijd concrete resultaten te behalen. En door mét elkaar te praten in plaats van over elkaar, versterkt de professionele houding en relatie’.
Vijf stappen
Leidinggeven & leidingkrijgen bestaat uit vijf stappen:
- Intake
Met behulp van een door de StAZ ontwikkeld Miniteams krijgt u inzicht in alledaagse vraagstukken en knelpunten op de werkvloer. - Observatie
Een trainer loopt mee om inzicht te krijgen in werkzaamheden, knelpunten en de interactie tussen mensen. - Spiegelsessie
De trainer houdt leidinggevende en medewerkers een spiegel voor, zonder daar een mening of conclusie aan te verbinden. Dan volgt reflectie door het team, dat vervolgens afspraken maakt over verbeterpunten. - Aan de slag
In ongeveer vier tot zes weken aan de slag om te zien of de gemaakte afspraken werken. - Evaluatie
Wat heeft het team gedaan, wat zijn de resultaten, welke afspraken moeten eventueel bijgesteld worden en hoe gaan we verder?
Beproefde aanpak
Caravigno nam het initiatief om ook de effecten van het programma op de langere termijn te onderzoeken. Daarvoor voerde zij na ongeveer een halfjaar nogmaals gesprekken met de teamleden en leidinggevenden van de vier verpleegafdelingen. ‘De afdelingen bleken nog steeds actief aan de slag te zijn met de gemaakte afspraken’, aldus Caravigno. ‘Daarmee is Leidinggeven & leidingkrijgen ook op de langere termijn een succes te noemen en is het wat mij betreft een beproefde aanpak.’
Tips
- Betrek als directie vanaf het begin de OR en leidinggevenden bij Leidinggeven & leidingkrijgen.
- Vraag de begeleidende adviseur bij aanvang een presentatie te geven voor alle betrokkenen, zodat vragen meteen beantwoord kunnen worden.
- Leidt een interne medewerker op via het train-de-trainer concept. Deze persoon kan het programma verder uitrollen binnen de organisatie. Leidinggeven & leidingkrijgen wordt zo echt van de organisatie zelf.
- Zorg voor een (half)jaarlijkse evaluatie. Zo houd je elkaar scherp.
Ervaringen medewerkers Orbis MC
´Een onafhankelijke trainer hield zowel leidinggever als –krijger een spiegel voor. We maakten afspraken over een andere manier van visitelopen met de artsen. Leidinggeven & leidingkrijgen leverde ons zo veel tijdwinst en energie op. Nu is het belangrijk om door te gaan op de ingeslagen weg´. Marly Erven, gespecialiseerd geriatrie verpleegkundige Orbis MC.
´De kracht van dit programma is dat verbeterpunten gezamenlijk worden (h)erkend en opgepakt. Leidinggeven & leidingkrijgen draaide op meerdere afdelingen. Zo kregen we goed zicht op afdelingsspecifieke, maar ook op organisatiebrede aandachtspunten. Ik raad andere organisaties zeker aan om Leidinggeven & leidingkrijgen eens uit te proberen´.
Hans van Herwaarden, capaciteitsmanager Verpleegcentrum Orbis MC.
